Η Ψυχολογία της Επιβίωσης

Η Ψυχολογία της Επιβίωσης 

 Γράφει ο Γιώργος Λογοθέτης

• Εισαγωγή

Θα αντιμετωπίσετε πολλούς στρεσογόνους παράγοντες σε ένα περιβάλλον επιβίωσης, οι οποίοι τελικά θα επηρεάσουν τη σκέψη και την  κρίση σας. Αυτοί οι στρεσογόνοι παράγοντες θα προκαλέσουν σκέψεις και συναισθήματα τέτοια που

αν δε διαχειριστούν σωστά, μπορούν να μετατρέψουν ένα καλά εκπαιδευμένο και με αυτοπεποίθηση άτομο, σε ένα άτομο αναποφάσιστο με μη αποτελεσματικό τρόπο σκέψης και με αμφίβολη ικανότητα να επιβιώσει. Έτσι, θα πρέπει να ξέρετε και να είστε ικανοί να αναγνωρίζετε αυτούς τους στρεσογόνους παράγοντες οι οποίοι σχετίζονται με την επιβίωση. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να γνωρίζετε πως αντιδράτε σε κάθε έναν από αυτούς.

• Μια ματιά στο στρες

Πριν μπορέσουμε να κατανοήσουμε τις ψυχολογικές μας αντιδράσεις σε μία κατάσταση επιβίωσης, είναι χρήσιμο να μάθουμε πρώτα μερικά πράγματα σχετικά με το στρες και τις επιπτώσεις του. Το στρες δεν είναι μια ασθένεια που θεραπεύεται. Αντιθέτως, είναι μία κατάσταση που όλοι βιώνουμε. Το στρες μπορεί να οριστεί ως η αντίδραση μας στην πίεση. Είναι η ονομασία που έχουμε δώσει στην εμπειρία που βιώνουμε σωματικά, πνευματικά συναισθηματικά και διανοητικά ανταποκρινόμενοι στις εντάσεις της καθημερινής ζωής.

• Η αναγκαιότητα για στρες

Χρειαζόμαστε το στρες γιατί έχει πολλά θετικά οφέλη. Το στρες μας παρέχει προκλήσεις. Μας δίνει ευκαιρίες να μάθουμε τις αντοχές μας. Το στρες μας δείχνει την ικανότητα μας να διαχειριζόμαστε την πίεση χωρίς να σπάσουμε. Δοκιμάζει την προσαρμοστικότητα και την ευελιξία μας και μπορεί να μας τονώσει για να βάλουμε τα δυνατά μας. Επειδή συνήθως δεν αντιμετωπίζουμε ασήμαντα γεγονότα αγχωτικά, το στρες μπορεί επίσης να είναι μία πολύ καλή ένδειξη για τη σημασία που αποδίδουμε σε ένα γεγονός, με άλλα λόγια υπογραμμίζει αυτό που είναι σημαντικό για εμάς.

Χρειαζόμαστε την παρουσία του στρες στη ζωή μας, αλλά παν μέτρον άριστον. Ο σκοπός είναι να έχουμε στρες αλλά όχι υπερβολικό. Το υπερβολικό στρες οδηγεί στον κίνδυνο. Ο κίνδυνος προκαλεί μία δυσάρεστη ένταση από την οποία προσπαθούμε να διαφύγουμε ή κατά προτίμηση να αποφύγουμε.

Το κλειδί στην επιβίωση είναι η ικανότητα σας να διαχειρίζεστε το αναπόφευκτο στρες που θα αντιμετωπίσετε. Το άτομο που επιβιώνει είναι αυτό που λειτουργεί και ελέγχει το στρες αντί να αφήσει το στρες να ελέγξει αυτόν.

• Το στρες στην Επιβίωση

Οποιοδήποτε συμβάν μπορεί να οδηγήσει στο στρες και όπως όλοι γνωρίζουμε τα συμβάντα δεν έρχονται πάντα ένα–ένα. Συχνά, αγχωτικά γεγονότα συμβαίνουν ταυτόχρονα. Αυτά τα γεγονότα δεν είναι στρες, αλλά το δημιουργούν και καλούνται στρεσογόνοι παράγοντες. Οι στρεσογόνοι παράγοντες είναι η προφανής αιτία, ενώ το στρες είναι το αποτέλεσμα. Από τη στιγμή που το σώμα αναγνωρίσει την παρουσία ενός στρεσογόνου παράγοντα, αρχίζει να ενεργεί για την προστασία του.

Ως απάντηση λοιπόν, το σώμα προετοιμάζεται να "παλέψει ή να διαφύγει." Αυτή η προετοιμασία περιλαμβάνει ένα εσωτερικό SOS, που στέλνεται σε όλο το σώμα. Το σώμα ανταποκρίνεται σε αυτό το SOS, με τις ακόλουθες ενέργειες:

Το σώμα απελευθερώνει αποθηκευμένα καύσιμα (ζάχαρη και λίπη) για να παράγει γρήγορη ενέργεια.

Ο ρυθμός αναπνοής αυξάνεται για να παρέχει περισσότερο οξυγόνο στο αίμα.

Η μυϊκή ένταση αυξάνει ως προετοιμασία για δράση.

Ενεργοποιούνται οι πηκτικοί μηχανισμοί του αίματος για να μειώσουν την αιμορραγία από κοψίματα.

Οι αισθήσεις γίνονται πιο οξείς (η ακοή πχ γίνεται πιο ευαίσθητη) έτσι ώστε να έχετε καλύτερη γνώση του περιβάλλοντος γύρω σας.

Ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση αυξάνουν για να παρέχουν περισσότερο αίμα στους μυς.

Αυτή η προστατευτική στάση σας επιτρέπει να αντιμετωπίζετε τους κινδύνους. Ωστόσο,  δε μπορείτε να διατηρήσετε αυτό το επίπεδο εγρήγορσης απεριόριστα.

Οι στρεσογόνοι παράγοντες δεν είναι ευγενικοί. Δεν φεύγει ο ένας επειδή ήρθε κάποιος άλλος. Συσσωρεύονται προσθετικά. Το συγκεντρωτικό αποτέλεσμα μικρών στρεσογόνων παραγόντων μπορεί να γίνει ένας μεγάλος κίνδυνος εάν εμφανιστούν όλοι μαζί. Ενώ η αντίσταση του σώματος στο στρες κατακερματίζεται και οι πηγές του στρες συνεχίζουν ή αυξάνονται, αρχίζει τελικά να εμφανίζεται η κόπωση. Σε αυτό το σημείο, η ικανότητα αντίστασης στο στρες και η ικανότητα να χρησιμοποιείς το στρες με θετικό τρόπο εξασθενούν και εμφανίζονται οι πρώτες ενδείξεις κινδύνου. Η πρόβλεψη αυτών των παραγόντων και η ανάπτυξη στρατηγικών για να τους αντιμετωπίσετε είναι τα δύο κυριότερα συστατικά της αποτελεσματικής διαχείρισης του στρες. Ως εκ τούτου, είναι ουσιαστικό να γνωρίζετε τους τύπους των στρεσογόνων παραγόντων που θα αντιμετωπίσετε. Οι επόμενες παράγραφοι εξηγούν και περιγράφουν μερικούς από αυτούς.

• Τραυματισμός και Ασθένεια

Τραυματισμοί και ασθένειες είναι καταστάσεις που πιθανόν θα αντιμετωπίσετε. Προφανώς τίποτα δεν είναι πιο στρεσογόνο από το να είσαι μόνος σε ένα άγνωστο περιβάλλον. Ένας τραυματισμός όμως ή μία ασθένεια ακόμα και αν δεν οδηγεί στο θάνατο θα μειώσει την ικανότητα σας στη διαχείριση καταστάσεων και στην εξεύρεση τροφής και νερού προκαλώντας σας ακόμα μεγαλύτερο στρες από αυτό που ήδη έχετε.

• Αβεβαιότητα και Έλλειψη Ελέγχου

Κάποια άτομα δυσκολεύονται να λειτουργήσουν σε καταστάσεις όπου οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν δεν είναι ξεκάθαρες. Το μόνο σίγουρο και ξεκάθαρο σε μία κατάσταση επιβίωσης είναι ότι τίποτα δεν είναι σίγουρο και ξεκάθαρο. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να λειτουργήσεις σε ένα μέρος που γνωρίζεις ελάχιστα για αυτό και ως εκ τούτου έχεις περιορισμένο ή και ελάχιστο έλεγχο του περιβάλλοντος. Η αβεβαιότητα και η έλλειψη ελέγχου είναι σοβαροί στρεσογόνοι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε ενδεχόμενο τραυματισμό ή ασθένεια.

• Περιβάλλον

Ακόμα και κάτω από ιδανικές συνθήκες, η φύση είναι απρόβλεπτη. Στην επιβίωση, θα έχεις να διαχειριστείς στρεσογόνους παράγοντες που έχουν σχέση με τον καιρό, την τοποθεσία και μία μεγάλη ποικιλία χλωρίδας και πανίδας της περιοχής. Η ζέστη, το κρύο, η βροχή, οι άνεμοι, είναι μικρό δείγμα αυτών που έχεις να αντιμετωπίσεις για να επιβιώσεις. Ανάλογα με το πώς διαχειρίζεσαι το στρες από το περιβάλλον, αυτό μπορεί να είναι πηγή τροφής, νερού και προστασίας αλλά μπορεί και να είναι η αιτία  δυσφορίας που θα οδηγήσει σε ενδεχόμενο τραυματισμό ή ασθένεια.

• Πείνα και Δίψα

Χωρίς τροφή και νερό, ένα άτομο θα εξασθενήσει και τελικά θα πεθάνει. Έτσι, η σημασία που έχει η δυνατότητα απόκτησης και διατήρησης τροφής και νερού αυξάνει όσο αυξάνει η χρονική διάρκεια σε κατάσταση επιβίωσης.

• Κούραση

Το να προσπαθείτε να επιβιώσετε δεν είναι εύκολο όσο γίνεστε όλο και πιο κουρασμένος. Έτσι, μπορεί να είσαι τόσο κουρασμένος που ακόμα και η προσπάθεια που καταβάλλεις να παραμείνεις ξύπνιος, να σου δημιουργεί στρες.

• Απομόνωση

Έχετε σημαντικά πλεονεκτήματα όταν αντιμετωπίζετε αντιξοότητες μαζί με άλλους. Γνωρίζετε ατομικές τεχνικές και δεξιότητες αλλά έχετε εκπαιδευτεί να λειτουργείτε σαν μέρος μιας ομάδας. Η παραμονή σε επαφή με άλλους παρέχει μία μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας και την αίσθηση ότι κάποιος μπορεί να σας βοηθήσει αν παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα. Ένας σημαντικός στρεσογόνος παράγοντας στην επιβίωση είναι ότι συχνά πρέπει να βασιστείτε αποκλειστικά στις δικές σας δυνάμεις.

• Φυσικές Αντιδράσεις

Το ανθρώπινο είδος επιβίωσε από τις απειλές από το περιβάλλον διαμέσου των αιώνων. Η ικανότητα του να προσαρμόζεται σωματικά, πνευματικά και διανοητικά σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβαλλόταν κράτησε τον άνθρωπο ζωντανό, ενώ άλλα είδη σταδιακά εκλείπανε. Οι ίδιοι μηχανισμοί του ανθρώπινου οργανισμού που κράτησαν ζωντανούς τους μακρινούς προγόνους μας θα σας βοηθήσουν κι εσάς να επιβιώσετε! Εντούτοις, οι μηχανισμοί επιβίωσης που μπορούν να σας βοηθήσουν, μπορούν επίσης να λειτουργήσουν αρνητικά εάν δεν καταλάβετε και κατανοήσετε την παρουσία τους.

Είναι απόλυτα φυσικό, ο μέσος άνθρωπος να έχει ορισμένες ψυχολογικές αντιδράσεις σε μία κατάσταση επιβίωσης. Στη συνέχεια θα εξηγήσουμε μερικές από τις σημαντικότερες αντιδράσεις που ο καθένας μπορεί να έχει καθώς και τους στρεσογόνους παράγοντες που οδηγούν σε αυτές.

• Φόβος

Ο φόβος είναι η συναισθηματική μας αντίδραση σε επικίνδυνες συνθήκες οι οποίες θεωρούμε ότι μπορεί να προκαλέσουν θάνατο, τραυματισμό ή ασθένεια. Εάν προσπαθείτε να επιβιώσετε, ο φόβος μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, εάν σας ενθαρρύνει να είστε προσεκτικός και σε διέγερση. Δυστυχώς ο φόβος μπορεί επίσης να σας αποσυντονίσει. Μπορεί να σας κάνει τόσο τρομαγμένο που να μη μπορείτε να κάνετε απλές ενέργειες που είναι όμως ζωτικής σημασίας για την επιβίωση σας. Οι περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζουν κάποιο βαθμό φόβου όταν βρίσκονται σε ένα άγνωστο περιβάλλον και κάτω από άσχημες συνθήκες. Δεν υπάρχει λόγος να ντρέπεστε! Πρέπει να εκπαιδεύσετε τον εαυτό σας να μην τον υπερνικάνε οι φόβοι σας. Ιδανικά, μέσα από ρεαλιστική εκπαίδευση μπορείτε να αποκτήσετε τη γνώση και τις τεχνικές που απαιτούνται για να  αυξήσετε την αυτοπεποίθηση σας και έτσι να διαχειριστείτε τους φόβους σας.

• Άγχος

Άμεσα συνδεδεμένο με τον φόβο είναι το άγχος. Επειδή είναι φυσιολογικό να φοβάστε, είναι επίσης φυσιολογικό να αγχωθείτε. Το άγχος είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα που βιώνουμε όταν αντιμετωπίζουμε επικίνδυνες καταστάσεις. Εάν το διαχειριστούμε σωστά, μπορεί να μας βοηθήσει στην προσπάθεια μας να επιβιώσουμε. Σε καταστάσεις επιβίωσης μπορούμε να μειώσουμε το άγχος ακολουθώντας αυτά που εκπαιδευτήκαμε να κάνουμε. Καθώς μειώνεται το άγχος, φέρνεται υπό έλεγχο και τον παράγοντα που το δημιουργεί— τους φόβους σας. Σε αυτήν την περίπτωση, το άγχος είναι καλό. Εντούτοις, το άγχος μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα. Εάν δεν το διαχειριστείτε σωστά, τότε θα οδηγηθείτε σε λανθασμένες επιλογές και αποφάσεις. Από τη στιγμή που συμβεί αυτό, η κρίση σας θα μειωθεί και θα χαθεί η ικανότητα σας να αξιολογείτε καταστάσεις. Για να επιβιώσετε, πρέπει να μάθετε τεχνικές που θα σας ηρεμούν και θα σας επιτρέπουν να διαχειριστείτε το άγχος θετικά.

• Θυμός και Απογοήτευση

Η απογοήτευση εμφανίζεται όταν αποτυγχάνεται διαρκώς στην επίτευξη ενός στόχου σας. Ο σκοπός της επιβίωσης είναι να παραμείνετε ζωντανός μέχρι να έρθει βοήθεια. Για να το επιτύχετε, πρέπει να καταφέρετε συγκεκριμένα πράγματα με ελάχιστη βοήθεια. Είναι αναπόφευκτο, κατά τη διάρκεια της προσπάθειας σας, κάτι να πάει στραβά ή κάτι να συμβεί πέρα από τον έλεγχο σας και σε ότι διακυβεύεται η ζωή σας, η σημαντικότητα κάθε λάθους μεγεθύνεται. Κι έτσι τελικά θα έρθετε αντιμέτωποι με την  απογοήτευση όταν κάποια  από τα σχέδιά σας ναυαγήσουν. Ένα αποτέλεσμα αυτής της ματαίωσης είναι ο θυμός. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις σε μια κατάσταση επιβίωσης, που μπορούν να σας κάνουν να νιώσετε απογοήτευση ή θυμό. Το να χαθείτε, ο χαλασμένος ή ξεχασμένος εξοπλισμός, ο καιρός και άλλοι φυσικοί περιορισμοί είναι λίγες μόνο από τις αιτίες απογοήτευσης και θυμού. Η απογοήτευση και ο θυμός προκαλούν ενστικτώδεις αντιδράσεις, παράλογη συμπεριφορά, βιαστικές αποφάσεις και, σε κάποιες περιπτώσεις, μια στάση παραίτησης ( οι άνθρωποι μερικές φορές αποφεύγουν αυτό που δεν μπορούν να ελέγξουν). Αν μπορείτε να αξιοποιήσετε και να κατευθύνετε σωστά τη συναισθηματική ένταση που σχετίζεται με το θυμό και την απογοήτευση, τότε μπορείτε αποτελεσματικά να δράσετε καθώς αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις της επιβίωσης. Αν δεν εντοπίσετε σωστά τα συναισθήματα θυμού, τότε μπορεί να καταναλώσετε πολύ ενέργεια σε δραστηριότητες, που λίγο θα αυξήσουν τις πιθανότητες να επιβιώσετε εσείς ή οι γύρω σας.  

• Κατάθλιψη

Θα ήσασταν ένας πραγματικά σπάνιος άνθρωπος, εάν δεν νιώθατε λύπη, έστω και στιγμιαία, όταν θα ερχόσασταν αντιμέτωποι με τις δυσκολίες της επιβίωσης. Καθώς αυτή η λύπη βαθαίνει, γίνεται κατάθλιψη. Η κατάθλιψη είναι στενά συνδεδεμένη με την απογοήτευση και το θυμό. Η απογοήτευση θα αυξάνει όλο και περισσότερο το θυμό σας, καθώς θα αποτυγχάνετε να φτάσετε στους στόχους σας. Εάν ο θυμός σας δε σας βοηθήσει να επιτύχετε, τότε αυξάνεται και ο βαθμός απογοήτευσης ακόμα περισσότερο. Ένας καταστροφικός κύκλος  ανάμεσα στο θυμό και την απογοήτευση θα συνεχίσει να υφίσταται, μέχρι να νικηθείτε σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά. Όταν φτάνετε σ’ αυτό το σημείο, αρχίζετε να τα παρατάτε και δεν εστιάζετε πια στο «τι μπορώ να κάνω» αλλά στο «δεν μπορώ να κάνω τίποτα». Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να θυμώνετε, όταν σκέπτεστε για λίγο τους αγαπημένους σας ή θυμάστε πώς είναι η ζωή στον «πολιτισμό» ή στον «κόσμο». Στην πραγματικότητα, τέτοιες σκέψεις μπορεί να σας προκαλέσουν την επιθυμία να προσπαθήσετε περισσότερο και να ζήσετε άλλη μια μέρα. Εάν, αντιθέτως, επιτρέψετε στον εαυτό σας να βυθιστεί σε μια καταθλιπτική κατάσταση, τότε αυτό μπορεί να σας αφαιρέσει όλη την ενέργεια και, κυρίως, να υπονομεύσει την επιθυμία σας για επιβίωση. Επιβάλλεται να μην υποκύψετε στην κατάθλιψη.

• Μοναξιά και Ανία

Ο άνθρωπος είναι ένα κοινωνικό ζώο. Τα ανθρώπινα όντα απολαμβάνουν την συντροφιά των άλλων. Πολλοί λίγοι άνθρωποι θέλουν να είναι μόνοι συνεχώς. Υπάρχει μια ξεχωριστή ευκαιρία απομόνωσης σε μια προσπάθεια για επιβίωση. Η απομόνωση δεν είναι κακή. Η μοναξιά και η  ανία μπορεί να φέρουν στην επιφάνεια ιδιότητες, που νομίζατε πως μόνο οι άλλοι έχουν. Το μέγεθος της φαντασίας και της δημιουργικότητάς σας μπορεί να σας εκπλήξουν. Όταν χρειαστεί να γίνει κάτι τέτοιο, μπορεί να ανακαλύψετε κάποια κρυμμένα ταλέντα και ικανότητες. Οι περισσότεροι από όλους, μπορεί να «βουτήξετε» σε δεξαμενή εσωτερικής δύναμης και σθένους. Αντιθέτως, η μοναξιά και η ανία μπορεί να αποτελέσουν μια άλλη αιτία κατάθλιψης. Είτε επιβιώνετε μόνοι ή με άλλους, θα πρέπει να βρείτε τρόπους να κρατήσετε το μυαλό σας δημιουργικά απασχολημένο. Επιπλέον, θα πρέπει να αναπτύξετε ένα βαθμό αυτάρκειας. Πρέπει να έχετε πίστη στην ικανότητά σας να «τα καταφέρνετε». 

• Ενοχή

Οι συνθήκες που σας οδήγησαν σε μια κατάσταση επιβίωσης κάποιες φορές είναι δραματικές και τραγικές. Μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ενός ατυχήματος όπου χάθηκε μια ζωή. Ίσως ήσασταν ο μοναδικός ή ένας από τους λίγους επιζώντες. Κι ενώ φυσιολογικά νιώθετε ανακούφιση που είστε ζωντανός, ταυτόχρονα μπορεί να θρηνείτε το χαμό άλλων που στάθηκαν λιγότερο τυχεροί. Είναι σύνηθες οι επιζώντες να αισθάνονται ένοχοι που γλύτωσαν το θάνατο ενώ άλλοι δεν τα κατάφεραν. Σε περιπτώσεις που αυτό το συναίσθημα χρησιμοποιήθηκε θετικά, έδωσε κουράγιο στους ανθρώπους , ώστε να προσπαθήσουν ακόμα περισσότερο να επιβιώσουν, με την πεποίθηση ότι τους επιτράπηκε να ζήσουν για κάποιον υψηλότερο σκοπό στη ζωή. Οποιοδήποτε λόγο κι αν έχετε, μην αφήσετε τα συναισθήματα ενοχής να σας εμποδίσουν να ζήσετε. Ο ζωντανός που εγκαταλείπει την ευκαιρία να επιβιώσει, δεν καταφέρνει τίποτα. Μια τέτοια συμπεριφορά θα ήταν μεγάλη τραγωδία.  

• Προετοιμάζοντας τον εαυτό σου

Το είδος των σκέψεων και συναισθημάτων που θα έχετε σε μια κατάσταση επιβίωσης, μπορεί να λειτουργήσει υπέρ σας ή να προκαλέσει την κατάρρευσή σας. Ο φόβος, το άγχος, ο θυμός, η απογοήτευση, η ενοχή, η κατάθλιψη, η μοναξιά είναι όλες πιθανές αντιδράσεις στους πολλούς συνηθισμένους στρεσογόνους παράγοντες μιας επιβίωσης. Αυτές οι αντιδράσεις, όταν ελέγχονται  με υγιή τρόπο, βοηθούν να αυξηθούν οι πιθανότητες για επιβίωση. Όταν δεν μπορείτε να ελέγξετε  αυτές τις αντιδράσεις με υγιή τρόπο, τότε μπορεί να παραμείνετε σε μια στάσιμη κατάσταση. Αντί να συσπειρώσετε τις εσωτερικές σας δυνάμεις, ακούτε τους εσωτερικούς σας φόβους. Αυτοί οι φόβοι θα σας κάνουν να ηττηθείτε ψυχολογικά πολύ πριν υποκύψετε σωματικά. Θυμηθείτε, η επιβίωση είναι φυσική για όλους `το να ριχτείτε αναπάντεχα σ’ έναν αγώνα ζωής ή θανάτου για επιβίωση, δεν είναι. Μη φοβηθείτε για τις φυσικές σας αντιδράσεις σ’ αυτή τη «μη φυσική κατάσταση». Το να είστε προετοιμασμένοι σημαίνει να γνωρίζετε ότι οι αντιδράσεις σας σε μια κατάσταση επιβίωσης είναι παραγωγικές, όχι καταστροφικές. Η πρόκληση της επιβίωσης έχει δώσει αμέτρητα παραδείγματα ηρωισμού, κουράγιου και αυτοθυσίας. Αυτές είναι ιδιότητες που μια κατάσταση επιβίωσης μπορεί να αποκαλύψει και σ’ εσάς, με την προϋπόθεση ότι έχετε προετοιμαστεί. Παρακάτω ακολουθούν μερικές συμβουλές για να σας βοηθήσουν να προετοιμαστείτε ψυχολογικά για επιβίωση. Παρακολουθώντας την εκπαίδευση επιβίωσης, μπορείτε να αναπτύξετε «συμπεριφορά επιβίωσης».

• Γνωρίζοντας τον εαυτό σου

Θα πρέπει να αφιερώσετε χρόνο για να ανακαλύψετε τον εσωτερικό σας κόσμο, μέσα από την εκπαίδευση, την οικογένεια και τους φίλους. Ενισχύστε τις πιο δυνατές σας ιδιότητες και  αναπτύξτε τομείς που ξέρετε ότι είναι απαραίτητοι για την επιβίωση.

• Αντιμετώπισε τους φόβους σου

Μην προσποιήστε ότι δε θα έχετε φόβους. Αρχίστε να σκέπτεστε τι θα σας τρόμαζε περισσότερο, εάν αναγκαζόσασταν να επιβιώσετε μόνοι. Εκπαιδευτείτε στους τομείς που σας ενδιαφέρουν. Ο σκοπός δεν είναι να εξαλείψετε το φόβο αλλά να αποκτήσετε εμπιστοσύνη στην ικανότητα σας να λειτουργείτε παρά τους φόβους σας.

• Γίνε Ρεαλιστής

Μη φοβάστε να κάνετε μια ειλικρινή εκτίμηση των καταστάσεων. Δείτε τις περιστάσεις όπως είναι κι όχι όπως θα θέλατε να είναι. Διατηρείστε τις ελπίδες και τις προσδοκίες σας μέσα στα εκτιμώμενα όρια της κατάστασης. Όταν ξεκινάτε μια κατάσταση επιβίωσης με μη ρεαλιστικές προσδοκίες, τότε μπορεί να προετοιμάζετε το έδαφος για μια πικρή απογοήτευση. Ακολουθήστε το ρητό «Να ελπίζεις για το καλύτερο, να είσαι προετοιμασμένος για το χειρότερο». Είναι πολύ πιο εύκολο να προσαρμόζεσαι σε ευχάριστες εκπλήξεις για μια αναπάντεχη καλή τύχη παρά να αναστατωθείς από αναπάντεχα σκληρές περιστάσεις.

• Υιοθέτησε μια θετική στάση

Μάθετε να βλέπετε το πιθανό καλό σε όλα. Η αναζήτηση του καλού, δεν τονώνει απλώς το ηθικό αλλά είναι επίσης και μια άριστη εξάσκηση για την φαντασία και τη δημιουργικότητά σας.

• Θυμήσου τι διακυβεύεται 

Το να μην καταφέρετε να προετοιμάσετε τον εαυτό σας ψυχολογικά να αντιμετωπίσει την επιβίωση, οδηγεί σε αντιδράσεις όπως κατάθλιψη, αδιαφορία, έλλειψη προσοχής, απώλεια της εμπιστοσύνης, μη ικανοποιητική λήψη αποφάσεων και παραίτηση πριν να παραδοθεί το σώμα. Θυμηθείτε ότι διακυβεύεται η ζωή σας και η ζωή όσων εξαρτώνται από εσάς.

• Εκπαίδευση

Μέσα από την εκπαίδευση και τις εμπειρίες της ζωής, αρχίστε από σήμερα να προετοιμάζετε τον εαυτό σας να αντιμετωπίσει τις διάφορες πτυχές της επιβίωσης. Το να δείχνετε τις ικανότητες σας στην εκπαίδευση, θα σας δώσει την αυτοπεποίθηση να τις χρησιμοποιήσετε όταν παρουσιαστεί η ανάγκη. Θυμηθείτε, όσο πιο ρεαλιστική είναι η εκπαίδευση, τόσο λιγότερο αφόρητη θα είναι μια πραγματική κατάσταση επιβίωσης.

• Μάθε Τεχνικές Διαχείρισης του στρες

Οι άνθρωποι που βιώνουν μια στρεσογόνο κατάσταση, είναι πιθανό να πανικοβληθούν, εάν δεν είναι καλά εκπαιδευμένοι και προετοιμασμένοι ψυχολογικά να την αντιμετωπίσουν, ανεξαρτήτως των συνθηκών. Συχνά δεν μπορείτε να ελέγξετε τις συνθήκες επιβίωσης που αντιμετωπίζετε, μπορείτε, όμως, να ελέγξετε την αντίδρασή σας σε αυτές. Το να μάθετε τεχνικές διαχείρισης του στρες, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ικανότητα σας να παραμείνετε ήρεμοι και συγκεντρωμένοι καθώς προσπαθείτε να κρατήσετε τον εαυτό σας αλλά και άλλους ζωντανούς. Μερικές καλές τεχνικές που χρειάζεται να κατακτηθούν είναι οι δεξιότητες ηρεμίας, διαχείρισης του χρόνου,  η αυτοπεποίθηση και οι δεξιότητες «γνωστικής αναδιάρθρωσης» (η ικανότητα, δηλαδή, να ελέγχουμε το πώς βλέπουμε μια κατάσταση).

Θυμηθείτε, «η θέληση για επιβίωση» μπορεί να θεωρηθεί και ως «άρνηση για παραίτηση».

ΠΗΓΕΣ: FM 3-05.70 US Army Survival Manual

   FM 21-76 US ARMY SURVIVAL MANUAL

Εκτύπωση